Hoop voor ongedocumenteerden?

De verrassende winst van VVD en PvdA dwingt twee partijen ter rechterzijde en linkerzijde van het midden tot een regeringscoalitie die een compromis moet vinden tussen de uitgesproken politieke verschillen. Dat was eerder mogelijk in de ‘paarse’ kabinetten onder leiding van Wim Kok, maar toen waren de meeste ideologische veren al gelaten. Rutte en Samson hebben in de afgelopen tweestrijd de veren van hun traditie weer wat opgepoetst, waardoor het beeld is ontstaan dat de VVD ‘rechtser’ en de PvdA ‘linkser’ lijken zijn geworden. Dat moet kiezers die eerder op de PVV, het CDA, de SP en GroenLinks stemden ertoe hebben dat het tactisch beter was om voor de macht te kiezen. Enerzijds voor een partij die niet aan de hypotheekrenteaftrek wil tornen, anderzijds voor de partij die de teloorgang van sociale verworvenheden toch nog een halt wil toeroepen. Om mijn woning op de gracht betaalbaar te houden, had ik VVD moeten stemmen. Om mijn rechten in geval van werkloosheid en op een goed pensioen veilig te stellen, had mijn stem naar de PvdA moeten gaan.

Ik ben er de persoon niet naar om mijn idealen (gaven delen wereldwijd, compassie met de kwetsbaren in de samenleving, solidariteit, barmhartigheid) op te geven voor eigen gewin. Dus ging mijn stem naar GroenLinks, omdat ik in het programma mijn idealen nog het best weerspiegeld zie.

In het Wereldhuis, het centrum voor informatie, scholing en cultuur voor ongedocumenteerde migranten, ging het groepsgesprek afgelopen woensdagavond over de verkiezingen. Alle stemmen gingen naar GroenLinks. Jammer dat ongedocumenteerden niet mogen (mee)stemmen. Maar wat als hun stem niet meer wordt gehoord?

Uitgeprocedeerde asielzoekers, die ik daarna sprak, veronderstelden dat ik teleurgesteld moest zijn over het verlies van het CDA. Ze gingen er van uit dat ik als christen op een christelijke partij stemde. Ik heb ze een lesje politieke geschiedenis gegeven. Dat ik in 1971 al uit de ARP was gestapt, toen de toenmalige lijsttrekker Barend Biesheuvel in tegenstelling tot zijn uitgesproken belofte aan ons, Arjossers, met de PvdA te willen regeren, in zee ging met de VVD en DS’70. Hoe ik had geprobeerd mijn idealen te verwezenlijken via kleine radicaal christelijke partijtjes, waarvan de laatste, de Evangelische Volkspartij, uiteindelijk met één zetel in de Tweede Kamer kwam en na de teloorgang in 1986 een aantal jaren met andere kleine linkse partijen op was gegaan in GroenLinks. Dat je uiteindelijk gaat voor je idealen en niet voor de eigen bevolkingsgroep.

De vraag is wat een VVD-PvdA coalitie, aangevuld met een partij uit het politieke midden (D66 of CDA) zal betekenen voor de positie van ongedocumenteerden in Nederland. Het was immers Job Cohen geweest, die als staatssecretaris van Justitie de wetgeving zo had aangescherpt dat hij later als burgemeester van Amsterdam de gevolgen daarvan voor een kwetsbare groep had ondervonden. Onder zijn verantwoordelijkheid (openbare orde en veiligheid) werd het Fonds Gevolgen Vreemdelingenwetgeving in het leven geroepen waaruit ik in de loop der jaren enkele honderden ongedocumenteerden in een (vaak medische) procedure kon ondersteunen in hun levensonderhoud.

In de afgelopen jaren is het beleid steeds verder aangescherpt. Minister Gerd Leers van Immigratie, die als burgemeester van Maastricht nog leek pal te staan voor ongedocumenteerden in zijn gemeente, stelde zich, niet enkel onder druk van gedoogpartner Geert Wilders, steeds stringenter op. Zal een nieuwe regering zich soepeler opstellen in het toelatingsbeleid? Ik heb er een hard hoofd in.

Cor Ofman